Lama Rinczen
blog buddyjski
www.lamarinczen.pl
Menu
Najnowsze wpisy
Uwagi o praktyce wadżrajany

Pierwszy z wykładów przeprowadzonych w Krakowie, w październiku 2022 roku, mówi ogólnie miejscu wadżrajany w kontekście ogólnych nauk buddyjskich. Kolejne […]

Siedem gałęzi duchowej praktyki

„Siedem gałęzi duchowej praktyki” znanych jest też często po polsku pod nazwą „Siedmioczęściowa modlitwa”. Praktyka ta stanowi niezwykle szybką i […]

O praktyce uważności

Cykl ośmiu wykładów przeprowadzonych w czasie weekendowego seminarium w Centrum Buddyjskim w Grabniku w dniach 14-15 stycznia 2023 roku.

Nauki o bardo

Cykl video-wykładów o procesie umierania i bardo po śmierci

Sutra skruchy – treść i omówienie

Tę niezwykle ważną w tradycji mahajany sutrę omówiłem podczas seminarium w Grabniku. Poniżej linki do wykładów na YouYube oraz na […]

„Najlepszym darem jest Dharma” – Sangje Njenpa Rinpocze

Sangje Njenpa Rinpocze We wszystkich klasztorach Karma Kagju od rana składa się dziś ceremonialne ofiary z herbaty i ryżu, zjada […]

Cztery Szlachetne Prawdy

Cykl wykładów na YouTube. Jest to zapis weekendowego seminarium, które miało miejsce w Grabniku w dniach 28-29 maja 2022 roku.

„Ozdoba Wyzwolenia” – Gampopa

Cykl wykładów video, udostępnionych na YouTube, przedstawiających dzieło Niezrównanego Gampopy. „Ozdoba Wyzwolenia” jest jednym z tekstów o najbardziej fundamentalnym znaczeniu […]

Wykłady na różne buddyjskie tematy

Na YouTube można obejrzeć szereg moich wykładów na wybrane tematy:

Cztery rzeczy, na których należy się oprzeć

W sanskrycie: catuḥpratisaraṇa; po tybetańsku: རྟོན་པ་བཞི་ tynpa szi)  གང་ཟག་ལ་མི་རྟོན་ཆོས་ལ་རྟོན། gangzak la mi-tyn cie la tyn Nie polegaj na człowieku, lecz na Dharmie. […]

14 kwietnia 2019
Co oznacza słowo Budda?

Sanskryckie słowo Budda (w tym samym znaczeniu jest używane także w języku pali), będące zbitką bud-dha, pochodzi od rdzenia budh, które oznacza budzić się, obudzić się, ocknąć się (w znaczeniu odzyskać świadomość). Słowo to występuje w językach pra-indo-europejskich i nie przypadkiem polskie budzić pochodzi z tego samego rdzenia.

BUDDHA (przyjęło się spolszczenie Budda) oznacza więc kogoś, kto osiągnął Przebudzenie, albo ocknął się z niewiedzy i osiągnął wiedzę.

To podwójne znaczenie słowa Budda, czyli wybudzenie się z letargu i stanie się świadomym, było czymś tak oczywistym, że tybetańscy tłumacze zdecydowali się jasno ukazać ten dwojaki sens w nowo utworzonym przez siebie terminie.

Tybetański wyraz SANG-GJE སངས་རྒྱས་, (czytany w większości dialektów jako SANG-DZIE) składa się więc z dwóch członów.

SANG སངས་ (dosł. oczyścić) oznacza doskonałe porzucenie dwóch rodzajów zaciemnień, czyli:

  • zaciemnień szkodliwych emocji, klesia (tyb. njin mong pej dribpa ཉིན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་, sanskr: klesia-awarana)
  • zaciemnień postrzegania (tyb. szie-dziej dribpa ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་, sanskr. dźnieja-awarana, co w wielu polskich tłumaczeniach występuje jako „zaciemnienia niewiedzy”).

GJE རྒྱས་ (dosł. rozwinąć, rozprzestrzenić) oznacza doskonałe osiągnięcie pierwotnej mądrości (tyb. jeszie ཡེ་ཤེས་, sanskr: dźniana). Zarówno w klasycznych traktatach indyjskich mistrzów jak i wśród tybetańskich uczonych istnieją pewne różnice poglądów na temat tego, czym jest pierwotna mądrość Buddy. Jednak w tradycji Kagju trzymamy się wyjaśnień Niezrównanego Gampopy, który mówi, że są to dwa aspekty pierwotnej mądrości:

  • pierwotna mądrość znająca tak-jak-jest (dzi-tała kjenpej jeszie ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་, sanskr: jatha-bhuta-pari-dźniana). Jest to wiedza/bycie świadomym ostatecznej natury (dyn-dam-kjenpa དོན་དམ་མཁྱེན་པ་) wszystkich zjawisk, czyli pustki wolnej od skrajności istnienia i nieistnienia.
  • pierwotna mądrość znająca różnorodność (dzi-njepa kjenpej jeszie ཇི་སྙེད་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་, sanskr: jathawad-wjawasthana-pari-dźniana). Jest to wszechwiedza o tym, jak przejawiają się wszelkie zjawiska w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Budda rozumie całą względną/pozorną prawdę (kyn-dzob-kjenpa ཀུན་རྫོབ་མཁྱེན་པ་), to w jaki sposób każde zjawisko przejawia się poprzez współzależne uwarunkowanie.

A zatem BUDDA, czyli SANG-DZIE, to ktoś, kto sczyścił dwa rodzaje zasłon (czy też w wersji sanskryckiej przebudził się z nich) oraz rozwinął dwa aspekty pierwotnej mądrości (czy też w wersji sanskryckiej ocknął się, odzyskał świadomość).

__________

Jeśli w przyszłości nauczę się umieszczać na stronie internetowej specjalne znaki stosowane w naukowej transliteracji sanskrytu, postaram się pozamieniać wyrazy sanskryckie. Na razie stosuję własną, niezwykle uproszczoną pisownię, zbliżoną do właściwej wymowy. Wystarczy po prostu czytać „po polsku”, nie stosując żadnych specjalnych reguł. Podobnie słowa tybetańskie pisane są w uproszczonej transkrypcji fonetycznej. Dla uczących się języka tybetańskiego podaję także oryginalną pisownię.